در دهه های اخیر، استفاده از قرص اورژانسی به عنوان یک راه حل اورژانسی برای جلوگیری از بارداری پس از مقاربت بدون استفاده از وسایل کمکی مانند کاندوم یا قرص های ضد بارداری معمولی رو به افزایش بوده است. این قرص ها با ترکیبی از هورمون ها به طور موثر از بارداری جلوگیری می کنند. با این حال، بحث ها و اختلاف نظرهای زیادی در مورد اثرات، عوارض و استفاده صحیح از این قرص ها وجود دارد. در این مقاله از داروخانه آنلاین دکتر همایون ذاکری به بررسی بهترین قرص اورژانسی به عنوان یک راه حل اضطراری و بررسی آن می پردازیم.
فهرست مطالب
قرص اورژانسی دوتایی
قرص اورژانسی دوتایی نوعی قرص پیشگیری از بارداری است که معمولاً به صورت اضطراری بعد از رابطه جنسی بدون استفاده از وسایلی مانند کاندوم مصرف می شود. این قرص ها حاوی هورمون هایی مانند لوونورژسترل یا استرادیول هستند که عمدتا با جلوگیری از تخمک گذاری یا افزایش لخته شدن پوشش داخلی رحم از بارداری جلوگیری می کنند. استفاده از این قرص باید به عنوان یک راه حل اورژانسی در مواقعی که سایر روش های پیشگیری از بارداری در دسترس نیست استفاده شود و طبق دستورات پزشکی از بهترین داروخانه تهران با دقت انجام شود.
اگر لقاح و لانه گزینی قبلا انجام شده باشد، ECP ها حاملگی را خاتمه نمی دهند. قرص اورژانسی بارداری باید با دقت و طبق دستورات پزشکی مصرف شود. این قرص ها باید در زمان مشخصی بعد از رابطه جنسی مصرف شوند تا بهترین اثر را داشته باشند. همچنین استفاده مکرر و مداوم از این قرص ها برای جلوگیری از بارداری توصیه نمی شود و فقط باید در مواقع اضطراری و به عنوان راه حل اورژانسی استفاده شود.
قرص اورژانسی و پریود
اثرات نامطلوب قرص اورژانسی بر پریود می تواند یکی از عوارض مصرف این قرص باشد. در واقع، اکثر افرادی که قرص اورژانسی مصرف می کنند، پریود های نامنظم را تجربه می کنند. البته اثرات قرص اورژانسی و پریود برای همه افراد یکسان نیست و هر فردی بسته به شرایط جسمانی خود ممکن است تجربه خاص خود را داشته باشد. در زیر شما را با رایج ترین تاثیرات قرص های اورژانسی بر قاعدگی آشنا می کنیم.
تغییر در سندرم پیش از قاعدگی
سندرم پیش از قاعدگی می تواند شامل افسردگی، درد شکم، سردرد، حالت تهوع و گیجی باشد. مصرف این قرص می تواند سندرم پیش از قاعدگی را بدتر کند.
لکه بینی
برخی از افراد از خونریزی قبل از شروع قاعدگی شکایت دارند. این قرص حتی یک هفته قبل از شروع قاعدگی می تواند باعث خونریزی شود.
پریود زود هنگام
گاهی اوقات شما می توانید تا یک هفته زودتر از چرخه طبیعی خود پریود شوید. جالب است که پریود دیر یا زود بعد از مصرف این قرص بستگی به زمان مصرف آن دارد. برای مثال، اگر این قرص را در سه هفته اول سیکل خود مصرف کنید، احتمالاً پریودتان زودتر خواهد بود.
تاخیر در قاعدگی
یکی از تاثیرات قرص های اورژانسی بر قاعدگی که بسیار رایج است، تاخیر در قاعدگی است. البته اگر تاخیر بیش از یک هفته باشد، برای اطمینان از آن خوب است از تست های بارداری منظم استفاده کنید. اگر پریودهای نامنظم دارید، می توانید قرص های کنترل پریود تهیه نمایید. قیمت قرص قاعدگی مناسب است و به راحتی می توانید آن را از بهترین داروخانه آنلاین تهران تهیه کنید.
خونریزی غیر معمول
با توجه به تغییرات هورمونی که قرص اورژانسی در بدن شما ایجاد می کند، احتمال اینکه حداقل در دو دوره خونریزی غیرعادی داشته باشید بسیار زیاد است. در بیشتر موارد، این خونریزی شدیدتر از حد طبیعی است. البته در برخی موارد مشخص شد که فرد خونریزی کمتری نسبت به معمول داشته است. اگر این خونریزی غیر معمول بیش از دو دوره طول کشید، حتما با پزشک مشورت کنید. برای این منظور می توانید با همکاران ما در داروخانه آنلاین دکتر همایون ذاکری تماس حاصل نمایید.
پریود طولانی
در برخی موارد، به جای یک دوره 5-7 روزه، پریود طولانی مدتی را تجربه خواهید کرد که می تواند تا 10 روز طول بکشد.
از آنجایی که سیکل ماهانه یکی از مهم ترین عوامل سلامت زنان محسوب می شود، بنابراین با کوچکترین تغییراتی در آن باید مراقب باشید و با پزشک مشورت کنید. در این مقاله با تاثیرات رایج قرص های اورژانسی بر قاعدگی آشنا شدید. اما چه زمانی باید نگران بود و به پزشک مراجعه کرد؟ اگر تغییرات در ابتدا و انتهای پریود بیش از دو ماه طول بکشد و یا اگر خونریزی غیرمعمول شما بیش از دو ماه طول بکشد، باید توسط پزشک متخصص معاینه شوید. به این نکته توجه کنید که در صورت مصرف همزمان قرص های ضدبارداری برای جلوگیری از بارداری، تمامی اثرات قرص های اورژانسی بر قاعدگی تشدید می شود. پس دیگر منتظر نمانید و به پزشک مراجعه کنید. جای نگرانی نیست و این اثرات را می توان به خوبی کنترل کرد.
قرص اورژانسی چه عوارضی دارد
می دانیم که هر دارویی با تمام جنبه های مثبتش می تواند عوارضی را در فرد ایجاد کند. همانطور که اشاره کردیم، این قرص برای جلوگیری از لقاح، مقدار زیادی هورمون زنانه را به یکباره به بدن خانم تزریق می کند. تحمل این مقدار هورمون به یکباره می تواند برای بدن غیر قابل تحمل باشد. برای اینکه بدانیم قرص اورژانسی چه عوارضی دارد باید بگوییم از بدترین عوارض قرص های اورژانسی می توان به حالت تهوع، سردرد، سرگیجه، التهاب سینه، تغییر خلق و خو، کاهش میل جنسی، درد شکم و تاثیر بر قاعدگی اشاره کرد.
توجه داشته باشید که اگر کمتر از یک ساعت پس از مصرف قرص اورژانسی حالت تهوع ایجاد شد، باید قرص دیگری مصرف کنید. یکی از نکات مهم دیگر در مورد مصرف این قرص این است که نباید زیاد از این قرص مصرف کنید. در واقع مقدار توصیه شده قرص های اورژانسی 3 بار در سال است. هرگز این قرص را بیش از یک بار در یک چرخه ماهانه مصرف نکنید.
قرص اورژانسی در شیردهی
باید بدانید که برای زنانی که زایمان می کنند، بلافاصله احتمال بارداری وجود دارد. احتمال بارداری بلافاصله پس از زایمان ظاهر می شود، حتی اگر خانم شیرده باشد یا هنوز پریود نشده باشد. از طرفی فاصله بین دو بارداری حداقل 2 سال مفید است. اگر مادر دوباره و سریع باردار شود بدنش آسیب می بیند و رنج می برد. استفاده قرص اورژانسی در شیردهی بسیار مهم است.
بنابراین لازم است مادر در دوران شیردهی روش پیشگیری را انتخاب کند. توصیه می شود مادر از روز 21 تا 28 پس از زایمان از روش های پیشگیری از بارداری مانند قرص پروژسترون (مینی پیل یا لاینسترول) یا آیودی استفاده کند. مانند سایر دوره های دوره باروری زنان، امکان داشتن رابطه جنسی محافظت نشده و بارداری وجود دارد.
قرص اورژانسی و زعفران
در منابع معتبر علمی پزشکی هیچ اشاره ای به اثر مشترک قرص اورژانسی و زعفران نشده و گزارش مستندی نیز وجود ندارد.
در نتیجه مصرف همزمان قرص های اورژانسی با زعفران مشکل خاصی برای خانم ها ایجاد نمی کند.
با این حال باز هم بهتر است تا حد امکان از استفاده همزمان این دو مورد خودداری کنید.
آیا با زعفران می توان از بارداری اورژانسی جلوگیری کرد؟
در واقع سوال این است که آیا بعد از رابطه جنسی محافظت نشده می توان از زعفران به جای قرص های اورژانسی استفاده کرد؟
برای بررسی دقیق تر مشکل، ابتدا باید با کاربرد هر یک از آنها آشنا شویم.
- مکانیسم قرص اورژانسی: قبل از تایید بارداری، استفاده از این قرص از لقاح تخمک جلوگیری می کند. (از بارداری جلوگیری می کند)
- مکانیسم اثر زعفران: پس از تایید بارداری، استفاده از زعفران دم کرده می تواند در برخی موارد به خصوص در ماه های اول بارداری منجر به تحریک رحم و حتی سقط جنین شود. (از بارداری جلوگیری نمی کند)
نکته مهم: البته برخی از پزشکان معتقدند زعفران می تواند از بارداری نیز جلوگیری کند. اما به نظر نمی رسد این روش از دقت و اطمینان قابل قبولی برخوردار باشد.
بنابراین، با توجه به برنامه های کاربردی ذکر شده:
- دم کرده زعفران را نمی توان جایگزین قرص های اورژانسی دانست.
- دم کرده زعفران را نمی توان برای افزایش اثر قرص های اورژانسی در نظر گرفت.
در نتیجه:
- با زعفران نمی توان از بارداری اورژانسی جلوگیری کرد!
- بعد از رابطه جنسی پرخطر، استفاده از زعفران به جای قرص های اورژانسی تاثیری ندارد.
راه حل ایمن:
- اولویت اول: استفاده از روش های جدید پیشگیری (کاندوم، آی یو دی و …)
- اولویت دوم: استفاده از قرص های ضد بارداری
- اولویت سوم: استفاده از قرص های اورژانسی در شرایط خاص
- استفاده از روش های سنتی پیشگیری از بارداری مورد تایید اکثر پزشکان نبوده و برای آنها در اولویت نیست.
از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده
تنها راه برای اطمینان از اینکه از کجا بفهمیم قرص اورژانسی اثر کرده یا نه این است که پریود در زمان مقرر شروع شود. اگر در دوره بعدی پریود شما بیش از 7 روز تاخیر داشته باشد، باید تست بارداری بتا بدهید یا بیبی چک انجام دهید. همچنین معمولا افرادی که این قرص را مصرف می کنند کمتر از 10 روز غیر از زمان مقرر پریود می شوند که نشانه درست کارکردن قرص است. البته باید توجه داشته باشید، گاهی اوقات قرص های اورژانسی می توانند بر چرخه قاعدگی شما تاثیر بگذارند و شاید به این دلیل است که عادت ماهانه شما به موقع نرسیده است.
چه علائمی نشان می دهد که قرص اورژانسی موثر نبوده است؟
اگر بلافاصله بعد از رابطه جنسی محافظت نشده آن را مصرف کنید، این قرص می تواند بسیار موثر باشد. اما احتمال کم اثر بودن آن وجود دارد. یکی از علائم اصلی که نشان می دهد این قرص اثر نکرده است، تاخیر در قاعدگی است. اگر قاعدگی شما بیش از هفت روز از حد انتظار تاخیر دارد، تست بارداری انجام دهید.
چه چیزی باعث کاهش اثربخشی قرص های اورژانسی می شود؟
گفتنی است، در حالی که این قرص اگر در اسرع وقت بعد از رابطه جنسی مصرف شود بسیار موثر است، اما احتمال بی اثر بودن قرص اورژانسی نیز وجود دارد. برخی از مواردی که می تواند اثربخشی این قرص را از بین ببرد عبارتند از:
- اگر بعد از مصرف این قرص استفراغ یا اسهال داشتید، ممکن است بدن شما قرص را جذب نکرده باشد. اگر این اتفاق برای شما افتاد، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید زیرا ممکن است به دوز متفاوتی نیاز داشته باشید.
- برخی تحقیقات وجود دارد که نشان می دهد این قرص ممکن است در زنان دارای اضافه وزن چندان موثر نباشد. اگر BMI شما بالای 30 یا بیشتر است، در مورد هر گونه نگرانی با پزشک خود صحبت کنید.
- مصرف برخی داروها می تواند اثربخشی این قرص را کاهش دهد. داروهایی مانند کاربامازپین، ریفامپین، داروهای HIV، برخی آنتی بیوتیک ها و غیره. قبل از مصرف هر دارویی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا از تداخلات دارویی مطمئن شوید.
- قرص های اورژانسی با جلوگیری از تخمک گذاری عمل می کنند. اگر تخمک گذاری قبل از مصرف این قرص اتفاق افتاده باشد، احتمال بارداری وجود دارد.
- قرص اورژانسی تنها زمانی موثرتر است که بلافاصله پس از مقاربت مصرف شود. هنگامی که بیش از 72 ساعت رابطه جنسی محافظت نشده بگذرد، اثربخشی این قرص را به میزان قابل توجهی کاهش می یابد.
مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی
حال که با قرص های اورژانسی آشنا شدید، بهتر است بدانید مدت اثرگذاری هر کدام از آنها متفاوت است. مدت زمان تاثیر قرص اورژانسی:
- قرص لوونورژسترل : 3 روزه
- قرص یولی پریستال : 5 روزه
لطفا توجه داشته باشید که قرص های ترکیبی استروژن و پروژسترون مانند LD و HD باید در اسرع وقت پس از رابطه جنسی محافظت نشده برای جلوگیری از بارداری ناخواسته استفاده شوند.
عوارض قرص اورژانسی تا چند روز ادامه دارد
هر چه زودتر از این قرص بعد از رابطه جنسی استفاده کنید، تاثیر بیشتری خواهد داشت. سوالی که ممکن است پرسیده شود این است که عوارض قرص اورژانسی تا چند روز ادامه دارد ؟ تحقیقات محققان نشان می‌دهد که مصرف قرص‌های اورژانسی در عرض ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی، احتمال بارداری را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و تنها ۱ تا ۲ درصد احتمال بارداری وجود دارد. بهتر است از این قرص در اسرع وقت بعد از رابطه جنسی برای حداکثر اثر استفاده کنید. اما قرص های اورژانسی می توانند تا 5 روز پس از رابطه جنسی محافظت نشده موثر باشند.
قرص های ضد بارداری اورژانسی فقط می توانند تخمک گذاری را به تاخیر بیندازند، اما به طور کامل آن را متوقف نمی کنند و اگر بخواهید دوباره رابطه جنسی داشته باشید، شانس بارداری شما افزایش می یابد و قرص اورژانسی قبلی تاثیری نخواهد داشت. برای جلوگیری از بارداری ناخواسته از سایر روش های پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
طریقه مصرف قرص اورژانسی تنسی ۱/۵
قرص تنسی باید در اسرع وقت یا ظرف 72 ساعت (سه روز) پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود. هر چه زودتر این دارو را مصرف کنید، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود. اگر به دستورالعمل هایی در مورد طریقه مصرف قرص اورژانسی تنسی ۱/۵ نیاز دارید، برچسب محصول را بخوانید یا با متخصص زنان خود مشورت کنید.
اگر ظرف 2 ساعت پس از مصرف قرص اورژانسی تنسی 1/5 استفراغ کردید، فوراً با متخصص زنان خود تماس بگیرید. زیرا ممکن است پزشک شما نیاز به تجویز قرص دیگری داشته باشد. برای مشاوره داروخانه آنلاین دکتر همایون ذاکری در خدمت شماست.
قرص اورژانسی اووسیز
قرص اورژانسی اووسیز یک داروی ضد بارداری اورژانسی است که حاوی 0.75 یا 1.5 میلی گرم پروژسترون مصنوعی به نام لوونورژسترل است. طبق آخرین پروتکل های پیشگیری از بارداری، لوونورژسترل بهترین روش پیشگیری از بارداری در 72 ساعت اول پس از رابطه جنسی محافظت نشده است، زمانی که روش های دیگر موثر نیستند.
لوونورژسترول با جلوگیری از آزاد شدن گنادوتروپین ها از غده هیپوفیز قدامی، از تخمک گذاری و بلوغ فولیکول جلوگیری می کند. لوونوژسترل همچنین با افزایش چسبندگی مخاط دهانه رحم و ایجاد تغییراتی در آندومتر از باروری و لانه گزینی جلوگیری می کند. لوونورژسترول همچنین در جلوگیری از لقاح تخمک های آزاد شده توسط اسپرم موثر است.
در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند
همانطور که در ابتدای بحث اشاره کردیم در استفاده از قرص های اورژانسی باید به نکات مهمی توجه کنید.این قرص ها می توانند عوارض جانبی بر روی پوست داشته باشند و برای اعصاب مضر باشند، بنابراین بهتر است از سایر روش های پیشگیری استفاده کنید تا مجبور به استفاده از قرص های اورژانسی نباشید. اما اگر به هر دلیلی نیاز به استفاده از این قرص ها دارید، باید بدانید که در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند:
- وزن خانم ها بالا و سن آنها بیش از 30 سال است.
- استفاده از داروهای ضد افسردگی، فنی توئین، باربیتورات ها و کاربامازپین از جمله داروهایی هستند که با قرص های اورژانسی تداخل دارند و از مکانیسم اثر آنها جلوگیری می کنند.
- اگر تخمک گذاری اتفاق افتاده باشد، قرص های اورژانسی بی اثر هستند.
نکات مهم در مورد مصرف قرص های اورژانسی
بهتر است از قرص های اورژانسی بیش از 2-3 بار در سال استفاده نشود.
- عملکرد این قرص ها به گونه ای است که از آزاد شدن تخمک یا قرار گرفتن تخمک بارور شده در حفره رحم جلوگیری می کند. باید به خاطر داشته باشید که اثر این قرص تنها در صورتی است که هیچ یک از موارد فوق در بدن خانم اتفاق نیفتاده باشد. اگر تخمک بارور شده و در داخل رحم جایگزین شود، مصرف قرص فایده ای ندارد.
اگر از هیچ یک از داروهای ضد بارداری استفاده نکرده اید بهتر است از قرص های ضد بارداری استفاده کنید.
- اگر کاندوم در حین رابطه جنسی پاره شد، می توانید از قرص اورژانسی استفاده کنید.
- در صورت برداشتن IUD از حفره رحم، استفاده از این قرص ضروری است.
- اگر مصرف قرص های ضدبارداری را فراموش کردید، برای پیشگیری از قرص های اورژانسی استفاده کنید.
- اگر مشکوک به بارداری هستید از قرص های اورژانسی استفاده نکنید.
- اگر به این قرص ها حساسیت دارید، به هیچ وجه آن ها را مصرف نکنید.
- افرادی که در گذشته خونریزی غیرطبیعی داشته اند نباید از این قرص ها استفاده کنند.
بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی
بهترین زمان مصرف این قرص تا 72 ساعت پس از مقاربت است. افرادی که به هر دلیلی رابطه جنسی محافظت نشده داشته اند و نمی خواهند باردار شوند باید این قرص ها را ظرف 72 ساعت مصرف کنند. قرص های اورژانسی انواع مختلفی دارند. برخی از آنها باید به طور همزمان پس از مقاربت مصرف شوند.
کلام پایانی
در پایان می توان گفت که قرص اورژانسی ابزاری فوری و موثر برای جلوگیری از بارداری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده است. اما باید در مصرف آن دقت کرد و به نکاتی مانند تاریخ مصرف، تداخلات دارویی و عوارض احتمالی توجه کرد. همچنین بهترین راه حل ممکن است مشورت با پزشک و سپس انتخاب روش مناسب و منظم پیشگیری از بارداری برای جلوگیری از بارداری باشد. بنابراین در مواقعی که به این روش اورژانسی نیاز است، استفاده از قرص های اورژانسی به عنوان یک گزینه مطمئن و موثر پیشنهاد می شود، اما برای بهره مندی از استفاده بهینه و ایمن باید به موارد فوق توجه ویژه داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروخانه آنلاین دکتر همایون ذاکری تماس حاصل نمایید.